Douaneloods

Projectomschrijving:

De voormalige douaneloods van Essen dateert uit begin 1900 en is een ware parel binnen de categorie industrieel erfgoed. In deze grenspost, ooit het belangrijkste grensstation tussen België en Nederland, werden alle goederen die de grens kruisten, gecontroleerd: treinen stationeerden zich naast de loods, de goederen werden via de perrons overgeladen en opgeslagen in de 92 meter lange ruimte. Maar omdat de loods al jaren leegstond, was ze toe aan een grondige renovatie en werd ze recent herbestemd tot polyvalente loods en duurzaam erfgoed in opdracht van de gemeente Essen en Kempens landschap.

De restauratiewerken vingen aan in april 2018 en liepen tot eind mei 2019. Aangezien de werken zich grotendeels aan de buitenzijde van het gebouw vonden, kon men de invulling van het project tot een latere fase openhouden en diverse scenario’s voor de 2.000 m² aan ruimte in overweging nemen. Mogelijkheden waren een school, restaurant, cyclocross, brouwerij, kaasmakerij…

Uiteindelijk werd uit alle voorstellen het educatief centrum Robotland gekozen. Een initiatief om mensen in contact te laten komen met alles wat te maken heeft met (robot)technologie. De opening van Robotland is voorzien in 2020.

Om gelijk welk monument van historische, culturele, politieke of architecturale waarde in te passen in de 21ste eeuw, is het van het grootste belang om duurzame technieken te integreren om ze te kunnen behouden en de energie- en werkingskosten te beperken met behoud van een maximaal comfortniveau voor de gebruiker. Zo werd in de douaneloods in de spectaculaire lichtstraat van 92 meter in het dak 450 zonnepanelen in het glas ingewerkt. De nood aan elektrische energie voor verlichting werd geminimaliseerd door zoveel als mogelijk beroep te doen op natuurlijk daglicht en voor de restvraag wordt er beroep gedaan op hernieuwbare energie. Zo gaat de loods een duurzame toekomst tegemoet.

Omdat er licht door de panelen schijnt, ligt het rendement natuurlijk lager dan de panelen die je op de meeste huizen ziet liggen. De loods is een beschermd monument dus moest de lichtstraat terug geplaatst worden. We combineren oud met nieuw en maken gebruik van de modernste technologie om alsnog energie te winnen.

De lichtstraat levert zo’n 17.000 KWh/jaar aan energie. Dat staat gelijk aan het jaarlijks energieverbruik van een vijftal Vlaamse gezinnen. Een gemiddeld Vlaams gezin verbruikte in 2018 3.166 KWh/jaar (bron: vreg.be)

Daarnaast wordt ook de omgeving rondom de loods opgefrist. De bedoeling is om hier een plek van te maken waar iedereen vrij en aangenaam kan vertoeven, rondkuieren en tot rust komen. Er zijn volkstuintjes en de cyclocross vindt hier plaats.

De douaneloods is eveneens onderdeel van het Europese project DEMI MORE, waarvan boydens engineering tevens partner is. DEMI MORE staat voor ‘Demonstration of Energy efficiency by Measurement and Innovation gives MORE’, waarbij dus onderzocht wordt hoe monumenten energiezuiniger gemaakt kunnen worden.