Woongelegenheden voor slechtzienden en blinden ‘Licht & Liefde’

Projectomschrijving:

Licht en Liefde helpt slechtziende en blinde mensen om een kwaliteitsvol leven uit te bouwen. De organisatie biedt woon- als dagbestedingsmogelijkheden aan. Het woonproject wordt uitgebreid met een volledig nieuwe accommodatie.

In het ontwerp van elk gebouw is het van het grootste belang om te begrijpen voor welk doel en voor wie een gebouw dient. In zorginstellingen (ziekenhuizen, woonzorgcentra, …) staat het comfort, welzijn en veiligheid van de patiënt of bewoner centraal, wat een direct effect heeft op het bepalen van de juiste energieoplossing. In eerste instantie wordt het energieverlies (en dus de vraag) zo minimaal mogelijk gehouden. Vervolgens wordt maximaal gebruik gemaakt van hernieuwbare energie, voor zover dit economisch haalbaar is. Tot slot worden fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk aangewend om aan de resterende energiebehoefte te voldoen.

Zo wordt voor dit project gestart van een compacte structuur met een performante gebouwschil om energieverliezen door transmissie te minimaliseren. Vervolgens werden de ramen, de grootte en het type beglazing doordacht ingeplant in functie van thermische verliezen, daglichttoetreding en oververhitting in de zomer. Dit uit zich ook in het finale E-peil.

Aangezien instellingen voor gezondheidszorg 24/7 in gebruik zijn, heeft dat niet alleen gevolgen voor de energievereisten maar ook voor het vereiste type energiebron. Voor deze constante temperatuurvereiste is geothermische energie een efficiënte en kosteneffectieve optie. In dit gebouw is het heel het jaar door aangenaam vertoeven voor de gebruikers door de installatie van een beo-veld, een geavanceerd en duurzaam concept, dat door middel van aardwarmtewisselaars warmte en koude uit de ondergrond haalt.

Het beo-veld werd voor de verwarming van het gebouw gecombineerd met een warmtepomp. Deze geproduceerde warmte wordt in het gebouw afgegeven via vloerverwarming in functie van de noodzaak/comfort van de verschillende ruimtes. Het rendement van vloerverwarming is zeer gunstig. En dankzij de gelijkmatige warmteverdeling die vertrekt vanaf de grond bereikt men sneller een comfortgevoel. Daarnaast is vloerverwarming volledig onzichtbaar en kan je dus elke ruimte maximaal benutten en vermijdt onnodige obstakels in de ruimte.

Het gebouw kan eveneens gekoeld worden door het free-cooling principe waarbij het beo-veld via de aardwarmtewisselaars, afgekoelde water over een warmtewisselaar binnenin het gebouw stuurt.

De warmtevraag binnen het gebouw is deels afhankelijk van de ventilatietechniek die wordt toegepast. Op basis hiervan werd gekozen voor een ventilatiesysteem D. Bij balansventilatie verloopt zowel de aan- als afvoer mechanisch via een netwerk van ventilatiekanalen en ventilatoren. De afgevoerde lucht warmt de aangevoerde (koude) lucht op dankzij een warmtewisselaar.

Een gezonde en comfortabele leefomgeving heeft een grote invloed op de gebruiker. Zo moeten de bezette ruimtes voldoende verwarmd of gekoeld worden zonder dat er tocht ontstaat. Doordat de aangevoerde lucht verwarmd wordt komt deze op een aangename temperatuur in de ruimtes binnen en wordt er een comfortabel binnencomfort gecreëerd. Bovendien door de warmte te recupereren daalt het energieverbruik wat resulteert in een lagere energiefactuur en E-peil en aangezien de aangevoerde lucht ook gefilterd wordt, blijven stof, vervuiling of pollen buiten.

Tot slot moet het gebouw uitgerust worden met natuurlijk en kunstmatig omgevingslicht dat aangenaam is voor de ogen en de ruimte net voldoende verlicht. Er wordt algemeen LED-verlichting toegepast echter afgestemd op de bijkomende eisen naar verlichting voor personen met een visuele beperking. Het ontwerp naar verlichting is zo voorzien dat het bereikte lichtniveau dubbel zo hoog is dan hetgeen in de norm beschreven. De kamers werden ook uitgerust met een DALI-Lichtrail. Op die manier is flexibele opstelling van verlichting mogelijk is. Worden er op de lichtrail één of meerdere armaturen geplaatst, dan kunnen deze nog altijd afzonderlijk gestuurd worden vanuit het KNX systeem.

Om de nood aan actieve koeling te beperken wordt in de kamers zonnewering geplaatst. Deze wordt automatisch gestuurd maar manuele aanpassing is eveneens mogelijk door middel van drukknoppen per lokaal. Het geautomatiseerd gedeelte van de zonnewering bestaat uit een wind- en zonnewachter. Deze moet ervoor zorgen dat bij hoge windsnelheden de manuele bediening “overruled” wordt.

De aanwending van behoorlijke branddetectie- en beveiligingssystemen vereisen eveneens de nodige aandacht zoals toegangscontrole en een verpleegoproepsysteem

Dit laatste is veelal een centraal systeem dat zorgt voor de sturing van het geheel, dat alle oproepen beheerd worden, en alle gegevens verwerkt worden. Deze wordt gekoppeld aan het datasysteem van het gebouw. Dit kan zowel in de cloud geplaatst worden of kan op een lokale server gerund worden.

Vervolgens heb je de twee types gebruikers van het systeem. Enerzijds beschikken de bewoners over een draadloos medaillon (polsenbandje) waarbij hij via het indrukken van een knop in een centraal systeem een alarm gegenereerd worden over die bewoner. Anderzijds kan de begeleider gebruikmaken van een weergavepaneel en Dect telefoons om de gemaakte oproepen te behandelen.

Op de schuine daken van het gebouw liggen er zonnepanelen. Op die manier wordt 61kWp voorzien om een aanzienlijk aandeel van het eigen elektriciteitsverbruik op te vangen.